Τουλίπες: Υψηλά κέρδη από την όμορφη Ολλανδέζα....
Ωθηση στους αγρότες μπορεί να δώσει η καλλιέργεια λουλουδιών στη χώρα μας - Τις 25.000 ευρώ ανά στρέμμα φτάνει το ακαθάριστο εισόδημα - Με ποιους τρόπους καλλιέργειται.
Οι ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες στη χώρα μας και η δυνατότητα ανάπτυξης των εξαγωγών που, αν και εμφανίζουν αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, είναι πολύ χαμηλές, δεδομένου ότι η αξία τους αντιστοιχεί μόλις στο 8% της αξίας των εισαγωγών, μοιάζουν ικανοί παράγοντες να εξελίξουν την ανθοκομία σε έναν από τους πλέον δυναμικούς κλάδους της φυτικής παραγωγής στην Ελλάδα.
Η καλλιέργεια της τουλίπας, αν και δεν είναι πολύ αναπτυγμένη στη χώρα μας, θα μπορούσε να αναπτυχθεί όχι μόνο στον τομέα των δρεπτών λουλουδιών αλλά και στην παραγωγή βολβών, τονίζει ο Κ. Γάτσιος, γεωπόνος-σύμβουλος επιχειρήσεων της εταιρείας SYMAGRO
Η καλλιέργεια της τουλίπας, αν και δεν είναι πολύ αναπτυγμένη στη χώρα μας, θα μπορούσε να αναπτυχθεί όχι μόνο στον τομέα της ανθοκομίας αλλά και στην παραγωγή βολβών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η κατά κεφαλή δαπάνη για λουλούδια στη χώρα μας είναι 17 ευρώ, ενώ για φυτά εσωτερικού χώρου 8 ευρώ. Οι τιμές αυτές είναι πολύ χαμηλές σε σύγκριση με την Ελβετία που είναι 82 ευρώ και 38 ευρώ αντίστοιχα.
Η Ελλάδα όντας μια χώρα που ευνοείται από το κλίμα θα μπορούσε να γίνει εξαγωγική στον τομέα αυτό με πολύ καλές προοπτικές για τους αγρότες.
Εξάλλου, η εντός της χώρας εμπορία της τουλίπας έχει τα προβλήματα που έχουν όλες οι ανθοκομικές καλλιέργειες στη χώρα μας, όπως η έλλειψη επαρκών οργανωμένων αγορών ανθοκομικών προϊόντων, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να απολαμβάνει χαμηλές τιμές σε σχέση με τις τιμές πώλησης των ανθέων και το υψηλό κόστος παραγωγής που συνδέεται με το κόστος των καυσίμων. Αντίθετα, η έμφαση στις εξαγωγές εμφανίζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης αυτού του κλάδου
Στην Ελλάδα οι τουλίπες φυτεύονται υπαίθρια ή σε θερμοκήπια από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο, επειδή επιδιώκεται η παραγωγή να είναι έτοιμη για πώληση από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο
Επίσης, όπως τονίζουν γνώστες του κλάδου, θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια ανάπτυξης του τομέα παραγωγής βολβών ώστε να αποδεσμευτεί η χώρα μας από τις εισαγωγές βολβών που ανέρχεται σε ένα ποσό 10 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως και ταυτόχρονα να γίνει και εξαγωγική χώρα στον τομέα αυτόν.
Για την παραγωγή λουλουδιών τουλίπας στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται συνήθως οι εισαγόμενοι βολβοί από το εξωτερικό που έρχονται κυρίως από την Ολλανδία.
Σήμερα, η ελληνική παραγωγή λουλουδιών απορροφάται στο μεγαλύτερο ποσοστό από την εγχώρια αγορά.
Οι βασικές ανθαγορές που υπάρχουν είναι του Προμπονά και της Αμυγδαλέζας στην Αττική και η εγχώρια παραγωγή καλύπτει το 85% της ζήτησης σε φρέσκα λουλούδια, ενώ το υπόλοιπο 15% καλύπτεται από εισαγωγές.
Ο συνολικός ετήσιος τζίρος ανέρχεται σε 205 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στην περιοχή του Μαραθώνα παράγεται ο μεγαλύτερος όγκος φρέσκων λουλουδιών. Στην Αττική αναπτύσσονται το 39,2% των ανθοκαλλιεργειών, στην Κεντρική Μακεδονία το 15,6%, στην Κρήτη το 15,5%, στη Θεσσαλία το 9,0%, στη Στερεά Ελλάδα το 6,3%, στη Δυτική Ελλάδα το 5,3%, στην Πελοπόννησο το 4,2%.
Τα είδη που καλλιεργούνται περισσότερο είναι τα τριαντάφυλλα, τα γαρίφαλα και τα χρυσάνθεμα. Η καλλιέργεια της τουλίπας δεν είναι αναπτυγμένη πολύ, ενώ θα μπορούσε να αναπτυχθεί όχι μόνο στον τομέα των λουλουδιών αλλά και στην παραγωγή βολβών.
Οι εξαγωγές φρέσκων λουλουδιών, αν και εμφανίζουν αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, είναι πολύ χαμηλές και ανέρχονται μόλις στο 8% της αξίας των εισαγωγών. Οι εξαγωγές γίνονται κατά 68% σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κατά 32% σε τρίτες χώρες.
Οι εκτάσεις που καλλιεργούνται για παραγωγή φρέσκων λουλουδιών αποτελούν το 0,022% των συνολικά καλλιεργούμενων εκτάσεων της Ελλάδος, ενώ η αξία τους φθάνει στο 2,57% της συνολικής αξίας της φυτικής παραγωγής.
Οι χρωματισμοί των πετάλων
Υπάρχουν πολλών χρωματισμών τουλίπες και αποχρώσεων σε σημείο ώστε να είναι δύσκολο να τα καταγράψει κανείς. Το χρώμα της εξωτερικής πλευράς των πετάλων μπορεί να είναι διαφορετικό με εκείνο της εσωτερικής.
Τα πέταλα μπορούν να είναι δίχρωμα. Υπάρχουν γενότυποι τουλίπας στους οποίους το χρώμα αλλάζει, όπως π.χ. υπάρχουν τουλίπες που στην αρχή είναι κατακίτρινες, στη συνέχεια παρουσιάζονται κάποια κόκκινα στίγματα τα οποία προς το τέλος της άνθησης μεγαλώνουν σε σημείο να καλύπτουν ολόκληρη την επιφάνεια των πετάλων. Υπάρχουν σε μερικές περιπτώσεις και τουλίπες αρωματικές, αλλά σε μικρό αριθμό γενοτύπων. Τα κομμένα άνθη μπορούν να διατηρηθούν στους 20οC σε ελεγχόμενες συνθήκες από 4-11 ημέρες.
Τα μυστικά για μια αποδοτική σοδειά
ημαντικό εισόδημα είναι ικανή να παρέχει η καλλιέργεια τουλίπας στη χώρα μας. Η παραγωγή που μπορεί να δώσει ένα στρέμμα θερμοκηπίου σε διάρκεια ενός χρόνου κυμαίνεται μεταξύ 200-500 χιλιάδων ανθέων τουλίπας ανάλογα με το σύστημα καλλιέργειας που θα χρησιμοποιηθεί, προσφέροντας ένα ακαθάριστο εισόδημα μεταξύ 10.000-25.000 ευρώ.
Στην Ελλάδα οι τουλίπες φυτεύονται υπαίθρια ή σε θερμοκήπια από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο, επειδή επιδιώκεται η παραγωγή να είναι έτοιμη για πώληση από τον Δεκέμβριο έως τον Απρίλιο.
Οι βολβοί φυτεύονται τους μήνες Σεπτέμβριο-Οκτώβριο. Οι τουλίπες που ανήκουν στις πρώιμες ομάδες ανθίζουν τον Μάρτιο, οι μεσοπρώιμες τον Απρίλιο και οι όψιμες τον Μάιο.
Εδάφη
Οι τουλίπες θα πρέπει να καλλιεργούνται σε εδάφη αμμώδη ή αμμοπηλώδη τα οποία να έχουν πολύ καλή στράγγιση, να είναι πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία και μία αντίδραση εδάφους ουδέτερη, με pH γύρω στο 7. Οι τοποθεσίες που πρέπει να εγκαθίστανται πρέπει να είναι προστατευμένες από τον αέρα, ιδίως οι υψηλόμορφες ποικιλίες.
Η τουλίπα πρέπει να καλλιεργείται σε μέρη που να μη δέχονται την έντονη ηλιακή ακτινοβολία, ώστε η ανθοφορία τους να διαρκέσει για περισσότερο χρόνο. Οι τοποθεσίες που σκιάζονται ειδικά τις μεσημεριανές ώρες θεωρούνται καταλληλότερες.
Η τουλίπα σχηματίζει υπόγεια βλαστικά όργανα που ονομάζονται βολβοί και τα οποία είναι διογκωμένα τμήματα των ριζών ή του βλαστού. Χαρακτηριστικό των βολβών είναι ότι φέρουν οφθαλμούς οι οποίο αναπτύσσονται και δίνουν νέους βλαστούς και φύλλα.
Η τουλίπα, πολλαπλασιάζεται με βολβούς και βολβίδια, τα οποία αναπτύσσονται αφού καταστραφεί ο μητρικός βολβός, όπως ακριβώς συμβαίνει και σε άλλα βολβώδη φυτά.
Τα βολβίδια πρέπει να φυτεύονται πρωιμότερα σε σχέση με τους βολβούς, δηλαδή κατά τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο, σε αποστάσεις και σε βάθος μερικών εκατοστών.
Τα βολβίδια δίνουν άνθη κατά τον τρίτο χρόνο. Οι βολβοί φυτεύονται τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο σε αποστάσεις 15-20 εκ. και σε βάθος 10 εκ. περίπου. Ο βολβός που θα αναπτυχθεί ανθίζει μόνο μία φορά και στη συνέχεια θα πρέπει να αντικατασταθεί από έναν ή περισσότερους δευτερεύοντες βολβούς.
Η τουλίπα μπορεί να πολλαπλασιασθεί και με σπόρο. Οι σπόροι σπέρνονται τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο, αλλά τα σπορόφυτα παράγουν φυτά που δίνουν άνθη με διάφορα χρώματα λόγω υβριδισμού και επομένως δεν αποδίδουν πιστά την ποικιλία που επιθυμούμε να καλλιεργήσουμε.
Φύτευση
Οι βολβοί φυτεύονται σε ρηχά κιβώτια μέσα σε υγρή άμμο σε μεγάλη πυκνότητα, σχεδόν σε επαφή ο ένας βολβός με τον άλλον και τα κιβώτια αυτά τοποθετούνται στη συντήρηση σε ψυγεία θερμοκρασίας 8-10ο C μέχρι να βγάλουν ρίζες.
Επειτα από αυτό το στάδιο κατεβάζουν τη θερμοκρασία στους 2ο C. Στη θερμοκρασία αυτή μπορούν οι βολβοί να συντηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα και συνήθως συντηρούνται μέχρι να πουληθούν σε ανθοπαραγωγούς.
Οι ανθοπαραγωγοί αγοράζουν τα κιβώτια με τους προβλαστημένους και ριζωμένους βολβούς και τα τοποθετούν στο έδαφος του θερμοκηπίου ή σε τραπέζια σε θερμοκρασία 12-14ο C τη νύκτα και 16-18ο C την ημέρα. Επειτα από 25-30 ημέρες ανθίζουν και είναι έτοιμοι για συγκομιδή των λουλουδιών.
«Κλειδί» η ευκολία παραγωγής των βολβών
Η ευκολία παραγωγής βολβών είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στην καλλιέργεια της τουλίπας. Επίσης το μέγεθος του βολβού πρέπει να έχει έναν ορισμένο όγκο, διότι μόνο οι ογκώδεις βολβοί μπορούν να βγουν στο εμπόριο και να ανθίσουν.
Οι βολβοί πρέπει να έχουν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά ώστε να μπορεί να γίνει εύκολα η μηχανοποιημένη καλλιέργεια του φυτού.
Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι: το καλό εξωτερικό περίβλημα των βολβών που προστατεύει τους βολβούς από το σοκ, αλλά και το σχήμα τους να είναι τέτοιο ώστε να μην υπάρχουν καταστροφές των βολβών από τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια. Σημαντικός παράγοντας είναι η ευκολία της συντήρησης των βολβών, αλλά και η αντοχή τους στις προσβολές στους διάφορους εχθρούς και ασθένειες.
ΕΞΑΓΩΓΕΣ
Κλάδος με μεγάλες προοπτικές η ανθοκομία
Η ανθοκομία αποτελεί έναν δυναμικό κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ευρώπη επίσης αναπτύσσεται σε οργανωμένες επιχειρήσεις. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη της ανθοκομίας είναι η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Δανία, οι ΗΠΑ, ενώ τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη ανάπτυξη στην Κολομβία, στο Μεξικό, στον Ισημερινό κ.λπ.
Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή παγκοσμίως αλλά και την πιο οργανωμένη παραγωγή τουλίπας είναι η Ολλανδία. Η χώρα αυτή έχει το 60% των συνολικών παγκόσμιων εξαγωγών δρεπτών λουλουδιών. Επίσης η χώρα αυτή είναι ο κυριότερος εισαγωγέας λουλουδιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κατά το 2010, η Ολλανδία εξήγαγε 3,6 δισεκατομμύρια βολβούς, αξίας 313 εκατ. ευρώ, ενώ κατά το 2009 η αξία των ολλανδικών εξαγωγών ανήλθε σε 585 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας πτώση 2% σε σχέση με το 2008. Ταυτόχρονα, οι εξαγωγές ανά μονάδα αυξήθηκαν κατά 2% και ανήλθαν σε 5,9 δισ. κομμάτια.
Κύριος αγοραστής βολβών είναι οι ΗΠΑ, με μερίδιο αγοράς 20%, ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες κατέχουν στο σύνολό τους το 60% του μεριδίου της αγοράς.
Την πρώτη θέση μεταξύ των αγοραστών βολβών εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέχει η Γερμανία, αφού η αξία των ολλανδικών εξαγωγών προς την εν λόγω χώρα αυξήθηκε κατά 3% και ανήλθε σε 75 εκατ. ευρώ. Η Γερμανία, σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, προέβη σε αυξανόμενες κατά 5% εισαγωγές βολβών, ενώ εκτός από την Αυστρία (+2%) και τη Φιλανδία (+1%) καταγράφηκαν μόνο μειώσεις στην αξία των ολλανδικών εξαγωγών. Οι εξαγωγές προς την Ιταλία παρουσίασαν σημαντική πτώση (-16%) και η αξία τους ανήλθε μόλις σε 26 εκατ. ευρώ
Οι βολβοί τουλίπας κατέχουν το 33% του μεριδίου αγοράς των εξαγωγών στο είδος τους. Αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές προς τις κυριότερες χώρες αγοραστές τουλίπας, όπως Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ιταλία, ενώ πτώση σημειώθηκε στις εξαγωγές προς Γαλλία, Σουηδία, Νορβηγία, Ρωσία και Καναδά.
Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως καλλιεργούνται περίπου 120.000 στρέμματα για παραγωγή βολβών, εκ των οποίων τα 108.000 στρέμματα καλλιεργούνται στην Ολλανδία. Οσον αφορά τις πωλήσεις τουλίπας, κατά το 2009, στον πλειστηριασμό λουλουδιών FloraHolland πουλήθηκαν 1,513 εκατ. τουλίπες, αξίας 196 εκατ. ευρώ.
ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ
Κάσσανδρος Γάτσιος - Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Εταιρεία SYMAGRO - Επιστημονικό &Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου. Τηλ. : 6944846475 - 26510 07653
Κώστας Νάνος
